Actieweek voor Landafbakening in Brasilia: inzet politie als antwoord


Terwijl ondertussen ook in Brazilië vanwege het Corona-virus de noodtoestand is afgekondigd, nog wat eerder nieuws.

Van 9-14 maart 2020 waren zo’n 120 indianenleiders van de deelstaat Bahía voor een actieweek in de hoofdstad Brasilia. Ze zijn van de Pataxó-, Tupinambá-, Pataxó Hã-Hã-Hãe- en Kamakã-volken en ze wilden eindelijk duidelijkheid over de afbakening van meerdere stukken van hun land. Ze kwamen voor een uitgebreid werkprogramma: demonstraties, eisenpakketten en klachten voor overheidsinstanties, ministeries en parlementariërs. Vooral wilden ze een onderhoud met minister Sérgio Moro van Justitie, die over de landtoewijzing gaat. In plaats van de minister te kunnen spreken werden ze opgewacht met militair machtsvertoon en kregen ze weinig concrete antwoorden over het belangrijkste agendapunt, de gronddemarkatie.

De week begon met een bezoek aan de Kamer van Afgevaardigden en de Senaat, waar de Inheemse leiders de ontmanteling van inheems beleid door de regering-Bolsonaro aan de kaak stelden en hun standpunt gaven over het wetsvoorstel 191/2020, dat mijnbouw en verschillende ondernemingen op inheemse gronden wil legaliseren.

Minister Sergio Moro (Justitie) niet thuis voor indianenleiders

Op woensdag 11 maart hielden de leiders een mars naar het ministerie van Justitie, waar ze alsnog probeerden een onderhoud te hebben met minister Sérgio Moro. Een eerder verzoek daartoe was zonder antwoord gebleven.

In het bijzonder wilden de inheemse leiders uitleg over de maatregel van de minister om processen van landtoewijzing die al volledig afgerond waren voor definitieve afkondiging terug te verwijzen voor nieuwe procedures, en dit ondanks beslissingen van de hoogste juridische instanties van het land. Naast land voor de Tupinambá en de Pataxó gaat het om nog eens 15 andere gebieden in heel Brazilië.

Na twee uur wachten, onder toezicht van een grote eenheid van de militaire politie, werd een kleine delegatie eindelijk toegelaten tot enkele medewerkers van het ministerie. Deze zeiden te wachten op nadere instructies van de FUNAI. “De beslissingen zijn twee jaar terug al eerder opnieuw voorgelegd bij de FUNAI en vervolgens definitief beslist”, stelde casique Ramon Tupinambá. “We hebben geprobeerd om een gesprek te hebben met minister Sérgio Moro, zodat hij de kant van de inheemse volken kan horen. Ze hebben er echter voor gekozen om de grote landeigenaren te ontvangen, de grote ondernemers, die interesse hebben in onze gebieden”.

De indianenleiders protesteren ook tegen de nieuwe maatregel die medewerkers van de FUNAI (regeringsinstantie die voorheen de belangen van de Inheemse Volken verdedigde) verbiedt om nog langer in inheemse gebieden te komen die nog niet definitief zijn toegewezen. Daarmee wordt het de medewerkers verboden hun werk te doen.

De gang van zaken geeft de nieuwe verhoudingen weer bij de huidige regering. Gedurende de week hielden de inheemse leiders ook nog bijeenkomsten op de ministeries van Milieu, Mijnen en Energie, Gezondheid en Onderwijs.

Bron: Cimi 13-03-2020 (eigen vertaling)