Tussen 2-5 april kwamen een kleine 400 vertegenwoordigers van 43 verschillende volken uit de deelstaat Mato Grosso bij elkaar op een werkkamp in Cuiabá.
“De volken van de zeven regio’s van de Federatie van Inheemse Volken en Organisaties van Mato Grosso [Fepoimt], zijn bij elkaar voor één doel, de strijd voor onze rechten,” aldus Eliane Xunkalo, voorzitter van Fepoimt. “We willen op dit plein onze deelstaat laten zien dat we hier inheemse volken hebben, hoe productief we zijn en hoezeer we burgers zijn en serieus genomen willen worden door de overheid.”
De deelnemers bespreken deze dagen in het bijzonder de uitdagingen die er zijn rond het afbakenen van traditionele gebieden en ook de milieuproblemen die de gemeenschappen treffen. Men wisselt ervaringen uit en versterkt zo de inheemse organisatie en samenwerking in de staat.
Tijdens het werkkamp presenteerde Marta Tipuici, uitvoerend secretaris van het Juruena Vivo Netwerk van het Manoki-volk, de situatie van hydro-elektrische en mijnbouwprojecten in het Juruena-bekken en ze riep op tot de afbakening van inheemse gebieden in Mato Grosso. “De inheemse gebieden van Manoki, Uirapuru, Ponte de Pedra en Estação Paresi wachten op goedkeuring, evenals de inheemse gebieden van Batelão en Apiaká do Pontal en Isolados, die wachten op regularisatie,” zei Marta Tipuici.
Naast debatgroepen met vertegenwoordigers van inheemse organisaties, parlementsleden en de deelstaatregering, is er ook een beurs met inheemse ambachten die deel uitmaken van de identiteit en geschiedenis van elk volk.
Op vrijdag 5 april, de laatste dag van het evenement, is er een openbare hoorzitting. Debatten en politieke dialoog met ambtenaren zijn uiterst belangrijk om rechten te garanderen, en “we schrijven geschiedenis met de hoorzitting op het plein, want democratie gebeurt hier op deze grond. Omdat we niet altijd toegang hebben tot het Huis van het Volk, moet het naar het plein, dat is democratie,” zegt de voorzitter van Fepoimt.
De deelstaat kent een inheemse bevolking van 58.231 mensen, onder wie 48 inheemse volken (dus vele restvolken, met eigen taal en tradities), 115 inheemse gebieden en daarnaast inheemse volken die in vrijwillige isolatie leven. Met betrekking tot de inheemse gebieden die Marta Tipuici noemde, hebben momenteel 23 inheemse volken in de deelstaat te maken met onregelmatigheden op hun grondgebied, of het nu gaat om invasies door houtkappers, mijnwerkers, krakers en landrovers, intimidatie door bedrijven en projecten voor de bouw van dammen, wegen en spoorwegen, vooral in gebieden die niet zijn afgebakend.
De deelnemers noemden onder meer de volgende uitdagingen: het inheems onderwijs, dat niet beantwoordt aan de specifieke behoeften van de volken; de gezondheidszorg, waar behandelingen ineffectief zijn en middelen slecht worden beheerd; en inheems beleid, dat hiaten vertoont die door de uitvoerende, wetgevende en rechterlijke macht moeten worden aangepakt. Inheemse volken wijzen er ook op dat hun belang als hoeders van de natuur erkend moet worden.
Bron: Cimi 12/4/24