In een gezamenlijke verklaring waarschuwen diverse Braziliaanse kerkelijke organisaties voor de manier waarop er nieuwe spoorlijnen dwars door en langs inheemse gebieden worden aangelegd.
Om te beginnen worden de indianen niet gehoord en betrokken bij deze immense ingrepen in hun land en verder wijzen de organisaties op de gevolgen voor het leefmilieu.
De deelstaat Mato Grosso is een belangrijke graanschuur voor Europa en China. Treinen bedienen de havens en vragen om uitbreiding. Opnieuw staat er 1700 km nieuw spoor op de tekentafel. Ontwikkeling? Cimi, het Landpastoraat en andere organisaties spreken van “vernietiging”.
Mato Grosso breekt alle records om een deelstaat te worden zonder water en dus zonder leven. De gevolgde koers is erop gericht het om te vormen tot een grote woestijn van monoculturen die goederen produceren voor de buitenlandse markt
Gevolgen voor het milieu:
Ontbossing en biodiversiteit: De aanleg van spoorwegen impliceert ontbossing, wat gevoelige ecosystemen kan aantasten. Versnippering van habitats: spoorwegen werpen barrières op voor dieren in het wild. Impact op beschermde gebieden: De uitbreiding van spoorwegen doorkruist be-schermde gebieden, wat mogelijk onomkeerbare schade kan veroorzaken. Watercyclus: Waterschaarste is al een realiteit in de deelstaat. De aanleg en exploitatie van spoorwegen heeft niet alleen invloed op vervuilende beken en rivieren, maar ook op bronnen en stroomgebieden.
Maatschappelijke impact:
Inheemse gemeenschappen: er worden meer dan 20 inheemse gebieden getroffen. Het ge brek aan adequaat overleg met deze bevolkingsgroepen schendt rechten en heeft een negatieve invloed op hun manier van leven. Ontheemding van bevolkingsgroepen: de aanleg van spoorwegen dwingt tot de verplaatsing van gezinnen, vaak zonder adequate compensatie of steun voor hervestiging.
Lokale economische veranderingen: hoewel er een prorail verhaal is dat ze de lokale economische ontwikkeling kunnen stimuleren, is er ook een praktische bevinding dat ze de ongelijkheden vergroten en spanningen veroorzaken in gemeenschappen die niet direct profiteren van de projecten.
Zonder uitzondering zijn alle spoorwegprojecten in Mato Grosso voor het vervoer van vracht en niet voor mensen. Een situatie waarin een project meer verlies dan winst oplevert voor de sociale ontwikkeling van de gebieden, aldus de organisaties.
Het ontwikkelingsmodel dat door de staat wordt gevolgd – zo gaan ze verder wijst op een terugkerend probleem: menselijke hebzucht, losgekoppeld van de sociale en ecologische realiteit, genereert grandioze en impactvolle projecten (“faraonische werken”), waarvan de belangrijkste motivatie is om economische belangen te begunstigen, uit sectoren zoals agribusiness, mijnbouw en olie.
Waarom kunnen we geen infrastructuur hebben die de bossen en degenen die er wonen in stand houdt? Voor ons is infrastructuur het bos zelf en we moeten projecten bedenken die deze visie bevorderen voordat het te laat is.
Er is geen evenwicht tussen de onmiddellijke economische winst en de schade op lange termijn, zowel voor het milieu als voor de getroffen mensen. In een wereld waar kwesties op het gebied van klimaat en sociale rechtvaardigheid steeds urgenter worden, vormt deze kloof tussen economische belangen en de sociaalecologische realiteit een grote uitdaging, of beter gezegd, een aangekondigde catastrofe.
Het is dringend nodig om de studies en ontwerpen van de spoorwegen bij te werken en om rekening te houden met de klimaateffecten en de huidige sociaal-ecologische realiteit, en om inheemse volken en traditionele volkeren en gemeenschappen te betrekken bij het besluitvormingsproces tijdens de vergunningsfase.
In de context van Mato Grosso en Brazilië, waar de effecten van klimaatverandering steeds duidelijker worden, is het negeren van dit onderdeel in studies en spoorwegwerken een grote tekortkoming.
(Voor NL en Europa belangrijk: Deutsche Bahn e.a. zijn betrokken bij planning en aanleg van de spoorlijnen).
Voor meer informatie: